Gisteren werd er in de docentenkamer naar me geroepen: “hee, wanneer ga jij flippen in je les?” Ik riep, zonder nadenken: “Dat werkt niet bij mij en mijn studenten”. Een vragend gezicht resteerde. ”Kom er nog eens bij de koffie op terug; heb nu les”, en beende naar m’n klaslokaal. Veel onderwijsgevenden zien een andere didactische aanpak met nieuwe technologieën vaak als een wondermiddel voor hun worsteling met een groep onwillige pubers. Wat is bepalend voor de werkvorm en een ondersteunende ict tool? Waarom kies ik bewust om niet te gaan flippen? Zal  maar weer eens wat van m’n hersenspinsels aan het scherm toevertrouwen…

Wat is?
Op de website van Kennisnet kwam ik een mooie beschrijving tegen: Flipping the Classroom is een organisatievorm van onderwijs waarbij je klassikale kennisoverdracht’ vervangt door video’s en eventuele andere vormen van online instructie. Leerlingen kunnen de kennis hierdoor buiten de schoolmuren en de reguliere lessen tot zich nemen. Er is zo meer klassikale tijd beschikbaar voor het beantwoorden van vragen, individuele aandacht, verdieping en activerende didactiek. Flipping the Classroom kan bijdragen aan gedifferentieerd onderwijs en maakt het voor leerlingen mogelijk om instructie te krijgen op hun eigen tempo.

Mijn studenten
Tijdens het summa-personeelscongres en enkele weken later op de studiedag van het scholencluster heb ik een aantal workshops mogen verzorgen. In de workshop heb ik een typering van mijn studenten centraal gesteld.

Via een online peiling heb ik naar de mate van herkenning gevraagd. Nagenoeg alle collega’s stemden voor de volle 100% op “ja!” Mooi toch! Kortom een “spring in het veld” wat moeite heeft met plannen en het liefst wil doen. Wat verder veelal centraal bij onze studenten staat is een stuk luxe en de drang naar meer.

Vol lesrooster
Mijn studenten ervaren hun lesrooster gevoelsmatig als druk en vrij vol. Eerstejaars studenten hebben naast school veelal snel een bijbaantje. Vaak een gevolg van mooie match met het zelf gekozen bpv-bedrijf. Wat we vaak vergeten is dat het bijbaantje als gevolg van de bpv een prima informeel leermoment is.

Naast reguliere lessen en hun bijbaan kennen de tweedejaars studenten diverse verkoopmomenten buiten schooltijd. Elk groepje van ongeveer 5 studenten maakt deel uit van een eigen bedrijfje; een minionderneming.(lees hier het onderwijsconcept)  Wil ik dan als student wat sporten ( informeel leren?) of, zoals ze zelf aangeven, wat chillen dan blijft geen tijd meer over voor huiswerk. De volgende ochtend dien je als student al weer vroeg in bus of trein te zitten voor een nieuwe drukke dag in het Eindhovense.

Huiswerk of geen huiswerk
In het verleden gaf ik standaard huiswerk op. Structureel sturen op opleveren van huiswerk maakte deel uit van mijn werkwijze. Ondertussen heb ik voor een andere didactische aanpak gekozen.  Door het geven van korte en wat langere doe-opdrachten met afwisselende werkvormen laat ik de student eigenaar zijn van zijn eigen leren. Resultaten behorende bij kortere doe-opdrachten levert de student in. Die zijn voorwaardelijk om het resultaat behorende bij een grotere “eind” opdracht te laten tellen. Deze wijze van leren laat ik plaatsvinden tijdens lestijd. Als een student afwezig is; ziekte, familiefeest oid kan hij / zij thuis de opgelopen achterstand inlopen. Alle opdrachten en bijbehorende inlevermappen staan in de ELO klaar. Elke student kan bij mij altijd vooruit. Dat is voor mij een belangrijk gegeven.

Flip of flop?
Het als docent opleveren van levensechte activerende opdrachten klinkt mooi maar is in de praktijk een flinke klus. Deze opdrachten bevatten diverse ge-embedde videoopnamen. Daarbovenop het inspreken van mijn lessen als aanvullende service richting mijn studenten is mooi maar geen noodzaak. Ik weet echter niet of dit in de tijd voor mij een haalbare kaart is. Ik ga dan ook geen instructie-lessen opnemen als huiswerk waarbij studenten deze video-uitleg door hun drukke bezigheden veelal niet aankijken. Ik geef mijn korte instructie in de klas, tevens staat deze in de ELO.

Overal om mij heen zie ik het gevecht van school om de aandacht van de student. Het inleveren van smartphones, terug naar het boek en vroeger was alles beter. Als docent met een traditionele werkwijze leg je het vrij snel af tegen de laptop en de mobiel. Die geven toegang tot een veel belangrijkere (leef)wereld. Laat die laptop en/ of mobiel echt deel uit te laten maken van het leren. Ga van een sturende en bepalende factor voor de klas naar een begeleidende rol tussen je eigen studenten. Het geeft mij in ieder geval lucht en lol.

Wellicht een open deur: Laat je niet leiden door nieuwe of bestaande technologieën die in bepaalde onderwijssituaties goed werken. Kijk vooral naar de vormgeving van je eigen onderwijs en je eigen studenten en hun leefwereld. Stem daar zoveel mogelijk beschikbare technologieën (veelal met ict toepassingen) op af.

Mooi al die theorie, nu de dagelijkse praktijk; mijn studenten staan morgen weer te wachten.